Meer ruimte voor groen en blauw in de gemeente Zaanstad

Klimaatadaptatie in één van de meest uitdagende steden van Nederland: een dichtbebouwde, groeiende stad, op slappe bodem in een kwetsbare omgeving. De gemeente Zaanstad maakt er werk van met het Uitvoeringplan Klimaatadaptatie 2021-2026. Dit plan zet de koers uit naar een openbare ruimte, gebouwen en omliggend landschap die bestand zijn tegen meer droogte, meer heftige regenbuien en langere periodes van flinke hitte. 

SAWA Wateradvies begeleidt en ondersteunt de gemeente in de uitvoering van het plan. Een team van drie adviseurs werkt binnen de gemeente aan de acties uit het uitvoeringsplan. Uiteindelijk moeten de inspanningen en acties gaan leiden tot het borgen van klimaatadaptatie in het normale gemeentelijke handelen. In het uitvoeringsplan staan de stappen beschreven die daarvoor nodig zijn en die aansluiten op de werkpraktijk.

Omdat klimaatadaptatie in allerlei werkvelden van de gemeente terugkomt (bijvoorbeeld bij openbare ruimte, planontwikkeling, vergunningen en stedenbouw) werken we veel samen met de projectleiders, beleidsmakers, ontwerpers en de beheerders van verschillende afdelingen. Onze werkzaamheden zijn heel divers: van technische analyses over wateroverlast en koeltestructuren tot processturing in bouwplannen en externe communicatie over klimaatadaptatie.

Afgelopen periode hebben we grote stappen gezet met het toepassen van de opgavekaarten voor waterberging en koelte in de stad. Ook hebben we flinke stappen gezet met het borgen van klimaatadaptatie in bouwplannen. Het tijdig uitvoeren van een stresstest voor het bouwplan en toepassing van de MRA Basisveiligheidsniveaus klimaatbestendige nieuwbouw (de 'landelijke maatlat') zijn nu de standaard. We hebben dit geregeld in werkprocessen en in de standaarden voor ontwikkelovereenkomsten, omgevingsplan en toetsing van de Omgevingsvergunning.

Voor dit jaar (2024) staan er daarnaast nog een aantal concrete activiteiten op ons programma:

• Voor de gebieden in de gemeente die het meest kwetsbaar zijn voor hevige regenval werken we uit welke maatregelen er nodig zijn en uitvoerbaar zijn om water-op-straat bij een piekbui te minimaliseren.
• We werken samen met beheerders, ontwerpers en projectleiders een aantal 'Zaanse standaarden' uit voor de aanleg van wadi's, waterbergende wegfundering, wegafwatering naar een watergang en voor grastegels.
• Samen met de afdeling communicatie werken we aan de communicatie rondom het thema 'klimaatadaptatie' om bewoners en bedrijven te informeren en te activeren op het gebied van vergroenen, klimaatadaptieve maatregelen en bijvoorbeeld het NK-tegelwippen.
• We werken mee aan grote herinrichtingsprojecten voor de openbare ruimte, waarin we met oplossingen komen voor met name waterberging van piekbuien en adviseren over mogelijke koelteplekken.
• We voeren een tussenevaluatie uit van het Uitvoeringsplan. Hierbij kijken we naar de voortgang, successen, leerpunten nieuwe inzichten, wijzigingen van het programma, prioritering voor de komende 2 à 3 jaar en de verwachtte eindresultaten in 2026.

Dit Uitvoeringsplan Klimaatadaptatie loopt tot 2026. We streven er als SAWA-team naar om onszelf voor die tijd 'overbodig' te maken wat betreft de activiteiten waar we nu aan werken. Wij zorgen ervoor dat de acties in het Uitvoeringsplan vanaf 2026 geborgd zijn in het normale gemeentelijke handelen. In lijn met de nationale herijking op de aanpak van klimaatadaptatie komt er in 2026 een vervolgplan, wat er uiteindelijk voor zorgt dat Zaanstad in 2050 klimaat robuust is ingericht. 

Vragen of nieuwsgierig?

Neem contact op met Stan of Julia 
stan.geurtsvankessel@sawa.nl / julia.fikken@sawa.nl
06 54 91 45 48 / 06 34 54 77 78